30.01.2021
Μια συνέντευξη της Αγάπης Λιαπάκη στην Άρια Μπαγκάτσα, Ψυχολόγο.
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την εκπαίδευση γονέων;
Η εκπαίδευση γονέων πρόεκυψε από την δική μου ανάγκη σαν μητέρα πρώτα να μάθω πώς να μεγαλώσω τα παιδιά μου. Είχα αρκετές δυσκολίες στην επικοινωνία μου μαζί τους και οι γνώσεις μου πολύ λίγο μπορούσαν να βοηθήσουν . Οι σπουδές μου στην ψυχολογία δεν με προετοίμασαν για την μητρότητα. Δεν ήταν αυτός ο στόχος τους.
Όταν μπήκα λοιπόν σαν μητέρα πρώτα σε ένα από τα εργαστήρια του αποτελεσματικού γονέα στην Αθήνα με εισηγητή και πρόεδρο της Gordon Hellas τον Αλέκο Παπάγο ήταν αποκάλυψη.
Εκεί διαπίστωσα ποσό μακριά ήμουν από τα παιδιά μου. Είχα στο μυαλό μου αντιλήψεις παρωχημένες, ως προς ο ρολό μου σαν μητέρα. Νόμιζα πως καλή μητέρα είναι η μητέρα που έχει τον έλεγχο.
Ποιό είναι το όραμά σας;
Να μεγαλώνουν παιδιά χωρίς να χρειαστεί να ξεπεράσουν την παιδική τους ηλικία στις ψυχοθεραπείες.
Να σωθούν οι ψυχές τους.
«Γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα»
Να μεγαλώνουν παιδιά που η γνώμη τους και η σκέψη τους να είναι πιο σημαντική από αυτήν των ενηλίκων γονιών τους.
Όλοι αναζητάμε την χαμένη μας αθωότητα, τον αυθορμητισμό μας , να γυρίσουμε στο παρόν και να το ζούμε σαν να μην υπάρχει αύριο και αυτό μόνο τα παιδιά το ζουν. Από τα παιδιά μόνο να μάθουμε, έχουμε.
Ποιοί είναι οι απώτεροι στόχοι σας; Τι ελπίζετε να συμβεί στα επόμενα χρόνια μέσα από αυτές τις εκπαιδεύσεις αυτές;
Να γίνουμε πολλοί λέω καμία φορά στις ομάδες. Μια μέρα να γίνουμε πολλοί, να επιστρέφει η αθωότητα στο βλέμμα των παιδιών. Μια ήμερα οι γονείς που εξουσιάζουν μικρά παιδιά, γιατί άλλο τρόπο δεν γνωρίζουν, να'ναι λίγοι.
Τι σημαίνει για τους γονείς να δυσκολεύονται;
Σημαίνει πως δεν έχουν βρει την δική τους ταυτότητα σαν γονείς. Πως δεν ξέρουν τι να κάνουν. Είναι άγνωστη γη αχαρτογράφητη η ανατροφή των παιδιών. Οι μόνες εικόνες που έχουμε και που αναπαράγουμε τελικά είναι τα δικά μας γονικά πρότυπα. Που όταν πλέον γίνουμε γονείς, παλεύουμε με αυτά ή αναπαράγοντάς τα ή πηγαίνοντας προς το άλλο άκρο από αυτό που βιώσαμε. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν κινούμαστε από τα δικά μας βιώματα.
Τι σημαίνει για ένα γονέα να έχει ένα παιδί που δυσκολεύεται με το φαγητό; Τι σημαίνει η δυσκολία αυτή για το παιδί;
Όταν ένας παιδίατρος δεν έχει να προσθέσει κάτι, για το παιδί σημαίνει απλά ότι δεν πεινάει. Η μητέρα όμως μπορεί να χάσει την γη κάτω από τα πόδια της. Ήταν όλα καλύτερα για εκείνη όταν μπορούσε να έχει τον έλεγχο ακόμα και στα σπλάχνα του. Αυτή η απουσία ελέγχου σημαίνει άγχος.
Επίσης για τον γονέα μπορεί να σημαίνει έλλειψη γνώσης σχετικά με την ανάπτυξη των νηπίων. Η ανορεξία είναι σε κάποια στάδια ανάπτυξης χαρακτηριστική.
Επίσης θέλω να ακούσουν οι γονείς πως κανένα παιδί δεν κάνει απεργία πείνας συνειδητά. Απλά δεν θέλει να φάει. Η πείνα είναι βασική βιολογική ανάγκη και όπως κάθε ζωντανός οργανισμός θα αναζητήσει την ικανοποίηση της.
Από τις πρώτες οδηγίες που μας δίνουν οι γιατροί και οι μαίες όταν φέρουμε τα παιδάκια μας στον κόσμο είναι πως όταν κλαίει πεινάει, κρυώνει πονάει ή ζεσταίνεται.
Και εμείς ακούμε τις οδηγίες και τις τηρούμε. Γιατί λοιπόν σε μεγαλύτερη ηλικία πού ενώ έχουν κατακτήσει τον λόγο και μπορούν να μας δηλώσουν και λεκτικά πλέον την ανάγκη τους δεν τα εμπιστευόμαστε;
Δεν χάνουν τα ένστικτα με τα οποία γεννήθηκαν προφανώς οι γονείς απλά χάνουν τον έλεγχο.
Τι σημαίνει για εσάς η δυσκολία των γονέων για ποικίλα θέματα που συζητάτε;
Ελπίδα …πως κάτι θα αλλάξει. Το μοίρασμα είναι η αρχή. Έρχεται η συνειδητοποίηση μέσα από το μοίρασμα στην ομάδα και βέβαια με όλες τους γονείς βιώνω μια είδους συναισθηματικής τηλεπάθειας!!
Ποιό συγκεκριμένα, ποιες είναι οι πιο συχνές δυσκολίες τους;
Μπορώ να σου κάνω μία λίστα τεράστια. Μα πίσω από όλα αυτά είναι η έλλειψη ουσιαστικής φροντίδας και αγάπης για τον ίδιο τους τον εαυτό.
Τι σημαίνει για ένα γονέα να έχει ένα παιδί που δυσκολεύεται με την τουαλέτα; Τι σημαίνει η δυσκολία αυτή για το παιδί;
Να είναι δυσκοίλιο ας πούμε; Γιατί όταν οργανικά το παιδί είναι υγιέστατο, απλά θέλει τον χρόνο του και θα μάθει. Για τον γονέα τώρα μπορεί να σημαίνει πως κάτι κάνει λάθος. Έτσι συχνά σκέφτεται, όταν δεν γίνονται τα πράγματα όπως τα φαντάστηκε.
Τι σημαίνει για ένα γονέα να έχει ένα παιδί που δυσκολεύεται με τον ύπνο; Τι σημαίνει η δυσκολία αυτή για το παιδί;
Για τον γονέα αϋπνία ξεκάθαρα! Για το παιδί, αναλόγως την ηλικία δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε πως ένα βρέφος θα κοιμηθεί με τους ρυθμούς των ενηλίκων. Μπορεί να κοιμούνται συνολικά 20 ώρες, μα ο ύπνος του είναι ασταθής και διακεκομμένος. Για ένα μεγαλύτερο παιδάκι μπορεί να σημαίνει πολλά επίσης, άγχος, φόβοι, ανασφάλεια που η αγκαλιά των γονέων τα ανακουφίζει όλα.
Τι σημαίνει για ένα γονέα να έχει ένα παιδί που δυσκολεύεται με τα μαθήματα του σχολείου του; Τι σημαίνει η δυσκολία αυτή για το παιδί;
Αυτό δυστυχώς είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για όλη την οικογένεια.
Και οι γονείς κάνουν το ίδιο λάθος και εδώ όπως με όλες τις σημαντικές αξίες. Αν δεν υπάρχει κάποια μαθησιακή δυσκολία στα παιδιά, και εδώ βέβαια θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς τις διαγνώσεις, γιατί ένα παιδί που είναι υπερβολικά αγχωμένο ή πιεσμένο συναισθηματικά θα εμφανίσει δυσκολίες μαθησιακές. Οπότε σε κάθε περίπτωση η προσοχή μας πρέπει να δοθεί αλλού και όχι στην δυσκολία αυτή. Για τους γονείς αν έχουμε αποκλείσει τις παραπάνω πιθανότητες αυτό τουλάχιστον που εγώ παρατηρώ είναι η δυσκολία τους να αφήσουν το παιδί ελεύθερο να βρει τον δικό του ρυθμό και τον δικό του τρόπο στην μελέτη του. Να του δείξουν εμπιστοσύνη και να το ενθαρρύνουν. Αντίθετα τα κατευθύνουν σε βαθμό που τα παιδιά ασφυκτιούν από τον υπερβολικό έλεγχο και την πίεση.
Πολλές φορές οι γονείς προβάλλουν βέβαια στα παιδιά τους δικούς στους ανεκπλήρωτους πόθους και τα πιέζουν όλο και περισσότερο. Στα παιδιά αυτό που αποτυπώνεται είναι πάντα το πώς αισθάνθηκαν. Στην προσπάθεια μας λοιπόν οι γονείς να μεταδώσουμε μια πολύ σημαντική αξία με λάθος τρόπο, αυτό που θα μείνει είναι το συναίσθημα. Κάτι όμορφο θέλει ακόμα πιο όμορφο τρόπο για να ανθίσει. Οπότε μεγάλη προσοχή στο πως αγγίζουμε το θέμα αυτό. Σε ότι αφορά τα παιδιά θα μπορούσε να σημαίνει ευχαρίστηση, ικανοποίηση, ενθουσιασμό και αναγνώριση, όμως δυστυχώς με τον τρόπο που το δουλεύουμε οι γονείς σημαίνει αγανάκτηση και ματαίωση.
Έχετε παρατηρήσει, αν έχουν γίνει αλλαγές (και ποιες), ανά τα χρόνια στα είδη των γονεϊκών προτύπων που έρχονται στα σεμινάρια; Υπάρχει αλλαγή στο πως οι γονείς βιώνουν τα σεμινάριά σας ανά τα χρόνια;
Στα εργαστήρια έρχονται όλων των ειδών γονείς. Επιτρεπτικοί αυταρχικοί εξουσιαστικοί, εναλλασόμενοι…όλοι. Ναι, η αλλαγή είναι πως πλέον οι γονείς γνωρίζουν πως αυτή η μέθοδος είναι αποτελεσματική και δουλεύουν όλο και περισσότερο με τους εαυτούς τους. Γιατί εκεί ακριβώς βρίσκεται η ουσία σε όλες τις σημαντικές μας σχέσεις.
Οι γονείς σταδιακά αρχίζουν να απενοχοποιoούν την ανάγκη τους να φροντίσουν τον εαυτό τους.
Να συνειδητοποιούν πως τα παιδιά τους δεν έχουν ανάγκη τέλειους γονείς, μα ευτυχισμένους και προπάντων αληθινούς και ανθρώπινους.